Dự kiến Xá lợi Đức Phật sẽ được tôn trí tại Phúc Sơn ở xã Cao Xá huyện Tân Yên tỉnh Bắc Giang từ 17h ngày 22/5 đến 22h ngày 24/5 để đông đảo phật tử và nhân dân chiêm bái. Dự kiến nghi lễ cung rước và tôn trí Xá lợi Phật được tổ chức trang nghiêm, an toàn, đúng nghi lễ, đồng thời tạo cơ hội cho đông đảo tăng ni, phật tử và du khách đến chiêm bái. Xá lợi Phật là bảo vật quốc gia của Ấn Độ, đây là lần đầu tiên Xá lợi được cung thỉnh đến Việt Nam.

Chùa  Phúc Sơn (hay còn gọi là chùa Ngô Xá) nằm trên địa phận xã Cao Xá, huyện Tân Yên. Đây là một ngôi chùa cổ có niên đại hơn 400 năm thời nhà hậu Lê. Chùa được xây dựng vào năm 1693 - năm niên hiệu Chính Hòa thứ 14 dưới thời Lê Trung Hưng. Chùa được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ Lim ở một khu đất rộng trên ngọn núi Phượng Hoàng. Chùa Phúc Sơn là công trình văn hóa Phật giáo của nhân dân địa phương xứ Kinh Bắc xưa. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chùa là nơi bàn thảo kế hoạch du kích, làm trạm xá, nơi trú ẩn tạm thời cho quân và dân ta. Trải qua năm tháng chiến tranh, thăng trầm của thời gian, và được tu bổ, tôn tạo nhiều lần nhưng ngôi chùa vẫn giữ nguyên những hiện vật, tư liệu, sử liệu Phật giáo có giá trị lịch sử và văn hóa.

 Hiện tại, chùa được bố cục di tích theo lối truyền thống: Tiền thần hậu phật. Chùa Phúc Sơn, phần trước là Tiền đường và ống muống kiến trúc 2 tầng mái, thượng điện có kiến trúc 3 tầng mái. Mái được lợp ngói mũi hài và các góc mái đều dâng đao. Toà tam bảo bố cục chữ Công bao gồm tiền đường 5 gian và 2 gian đầu hồi là liên kết hành lang với tả vu, hữu vu, ống muống 1 gian. Điểm nhấn đặc biệt của quần thể đình Chùa Phúc Sơn là tòa Bảo tháp Phúc Sơn, làm núi Phương hoàng như càng nổi bật hơn lên và trở thành ngọn núi thiêng. Một điều kỳ diệu khi xây dựng bảo tháp đã phát hiện dưới lòng đất có mỏ thạch anh tụ khí. Công trình tháp Phúc Sơn được xem là công trình độc đáo về kiến trúc chùa tháp ở Việt Nam. Năng lượng vũ trụ được hội tụ trong đồ hình núi Tu Di tháp mandala trong triết lý vũ trụ quan Phật giáo. Tháp được thiết kế theo lối tháp thờ Phật 13 tầng, chiều cao 45m. Công trình chắc chắn để lại di sản văn hóa cho muôn đời

Hệ thống tượng thờ trong Tam bảo theo lối thờ Phật của các ngôi chùa cổ Việt Nam. Ta  hữu vu mỗi dãy có 9 gian. Đây là nơi bố trí thờ 18 vị La hán theo mẫu các vị La hán chùa Tây Phương.

Chùa cũng được chọn là nơi an vị tượng Phật ngọc của Đức vua Phật hoàng Trần Nhân Tông vị hoàng đế anh minh, anh hùng dân tộc, nhà văn hóa lớn, nhà tư tưởng lớn đã sáng lập ra nền Phật giáo Trúc Lâm mang bản sắc Việt Nam theo đường lối tu hành “Cư trần lạc đạo”, “Hòa quang đồng trần”, đạo Phật nhập thế vào nhân gian, tốt đời, đẹp đạo. Sau hành trình 22 ngày cung rước qua nhiều ngôi chùa ở miền Bắc. Pho tượng được các nghệ nhân thế giới và Việt Nam tạo tác trong 181 ngày đêm. Sau khi hoàn thành đã được cung rước hành trình 680 km đi đến Hành cung Vũ Lâm nơi ngài đi xuất gia năm 1293, nay là Bái Đính, tỉnh Ninh Bình; đến Cung Trúc Lâm Yên Tử nơi Ngài đắc đạo thành vị Phật Việt Nam; đến chùa Phật Tích trong lịch sử có cung Bảo Hòa dư bút tổ chức khoa thi Tiến sĩ toàn quốc dưới triều Trần năm 1384; đến chùa Vĩnh Nghiêm Đức La, là trụ sở của Giáo hội Trúc Lâm, nơi Phật hoàng thường hay tọa thiền và cho san khắc kinh điển Phật giáo hiện là Di sản ký ức của nhân loại.

Vào năm 2009, cụm di tích đình Ngô Xá và chùa Phúc Sơn được Xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Công trình Chùa Tháp Phúc Sơn mang kiến trúc truyền thống dân tộc, vừa thể hiện tinh thần nhập thế của Phật giáo Việt Nam kế thừa tinh hoa Phật giáo Trúc Lâm thời Trần.  Chùa Tháp Phúc Sơn tọa lạc trên ngọn núi có thế Phượng hoàng cất cánh, trong tương lai sẽ vừa là biểu tượng văn hóa tâm linh, vừa là điểm nhấn của du lịch Bắc Giang./.

                                                                                                Thùy Nhung